Gezegenimizin iklim sistemi, Güneş’ten gelen enerjiyi ne kadar emdiği ve ne kadarını uzaya geri yansıttığı arasındaki hassas bir dengeye bağlıdır. Bu denge, yani Dünya’nın enerji dengesi, okyanus ve atmosfer akımlarının temel belirleyicisidir. Bu dengeyi anlamak, hızla derinleşen iklim krizi çağında büyük önem taşıyor.
Yeni bir bilimsel araştırma, NASA’nın çeyrek asırlık uydu verilerini inceleyerek, bu dengede dikkat çekici ve endişe verici bir değişimin yaşandığını ortaya koydu: Dünya giderek kararıyor.
Araştırmacılar, 1997 yılında başlatılan Bulutlar ve Dünya’nın Işıma Enerjisi Sistemi (CERES) projesi kapsamında toplanan verilere odaklandı. NASA, bu proje ile bulutları ve Dünya’nın enerji dengesini uydulardan gözlemleyerek iklim ve hava durumu araştırmaları için kapsamlı veri setleri üretiyor.
Analizler sonucunda, Dünya’nın albedosunda (Güneş ışığının ne kadarının uzaya geri yansıtıldığı) belirgin bir değişim olduğu tespit edildi. Basitçe söylemek gerekirse, gezegenimiz artık daha az Güneş ışığını geri yansıtıyor, bu da daha fazla enerjiyi emdiği anlamına geliyor.
Kuzey ve Güney arasındaki uçurum
Bulguların en çarpıcı yanı ise, bu kararma eğiliminin Kuzey ve Güney Yarımküre arasında büyük bir eşitsizlikle ilerlemesi. Normalde iki yarımkürenin aynı miktarda Güneş ışığını yansıtması beklenirken, uydu gözlemleri her iki yarımkürenin de karardığını, ancak Kuzey Yarımküre’nin çok daha hızlı karardığını gösteriyor.
Başka bir ifadeyle, Kuzey Yarımküre artık Güney Yarımküre’ye göre çok daha fazla güneş enerjisi emiyor. Bu durum, küresel iklim sistemi üzerindeki baskıyı artırıyor. Araştırma ekibine göre, bu dengesizliğin ardında birden fazla faktör yatıyor: Bunlar bulut örtüsündeki değişimler, kar örtüsünün azalması ve
Atmosfer’deki su buharı oranındaki değişiklikler…
Okyanus akımları denge sağlayamıyor
Önceki bilimsel çalışmalar, iki yarımküre arasındaki bu tür enerji farklılıklarının, okyanus ve atmosfer dolaşımı gibi büyük ölçekli mekanizmalar sayesinde telafi edildiğini öne sürüyordu. Ancak bu yeni araştırma, gözlemlenen farkların artık tam olarak telafi edilemediğini gösteriyor.
Araştırmacılar, karbondioksitin artan etkisiyle iklim modellerinde görülen yüzey ısınması ve albedo farklılıklarının gelecekte bu dengesizliği daha da artırma riskine işaret ediyor. Veriler, aynı zamanda Kuzey Yarımküre’nin daha hızlı ısındığını ve tropikal bölgelerinin giderek daha nemli hale geldiğini gösteriyor. Bu durum, gezegenin büyük ölçekli atmosferik dolaşımında kritik bir değişimin yaşandığının en somut kanıtlarından biri. Bilim insanları, bu karmaşık ve hayati sistemin tam olarak anlaşılması için uzun vadeli ve sürekli gözlemlere ihtiyaç olduğunun altını çiziyor.
Çalışma, Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) dergisinde yayımlandı…
