Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, aylık 10 bin lirayla geçim savaşı veren milyonlarca emeklinin maaşının yeterli olmadığını kabul etti fakat bütçede para olmadığını belirterek seyyanen zam kapısını şimdilik kapattı. Gıda masrafını dahi karşılayamaz hale gelen emeklilere zam için bütçede kaynak olmadığı ifade edilirken, her gün bütçeden Suriyelilere, Afganlara, kur koruması altına alınan zenginlere, işverenlere, saraylara trilyonlar akıtılıyor. Seyyanen zam isteyen emekliler “Bunun hesabını sandıkta iktidardan sorarız” dedi. Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesabı sahiplerine Haziran 2023 itibarıyla 312 milyar TL para aktarıldı. Yetmedi 112.6 milyar liralık vergi kıyağı sağlandı. KKM hesapları bütçeden Merkez Bankası’na taşındığı için 2023 maliyeti henüz bilinmiyor. Ancak toplam maliyetin 800 milyar liraya ulaşacağı hesaplanıyor.
EMEKLİNİN PARASINI FAİZ YUTTU
Bütçeden faize 2023 yılında tam 675 milyar lira para harcandı. Bu yıl faize bütçeden aktarılacak para ise 1 trilyon 254 milyar lira. Bu para bütün emeklilere 7 bin lira zam yapılması halinde bütçeye gelecek ek yükün tamamını karşılıyor. Bütçeden döviz garantili proje yapan müteahhitlere bu yıl 162 milyar lira akacak. Önümüzdeki 3 yılda aktarılacak para ise 673 milyar lirayı aşacak. Ayrıca kiralanan uçaklara 5.6 milyar, kiralık araçlara 2.9 milyar, temsil ağırlamaya 1.9 milyar, bol keseden harcanan akaryakıta 20 milyar, çeşitli derneklere 1.9 milyar TL, siyasi partilere 6.7 milyar, Diyanet’e 92 milyar TL gidecek. Yazlık ve kışlık saraylara ise bugüne kadar yaklaşık 1.5 milyar lira harcandı.
Bunlara bütçeden para var
■ Faiz ödemelerine 2023’te 675 milyar gitti 2024’te 1 trilyon 250 milyar lira gidecek.
■ Kur Korumalı Mevduatlar için 312 milyar TL ödendi, 800 milyar TL’yi aşması bekleniyor.
■ Garantili projeler için 2024’te 162 milyar lira, 3 yılda 673 milyar lira ödenecek.
■ Kiralanan uçaklara 5.6 milyar TL, araçlara 2.9 milyar TL, toplamda 8.5 milyar TL harcandı.
■ Çeşitli dernek ve vakıflara 1.9 milyar TL’lik kaynak tahsis edildi.
■ Diyanet İşleri Başkanlığı’na 92 milyar lira ödenek verildi.
■ Somali’ye 31 milyar TL hibe yapıldı. Afganistan’a 16 yılda 50 milyar TL kaynak aktarıldı.
■ Kışlık saraylara 1.2 milyar harcanacak. Yazlık saraylara 725 milyon TL gitti. Toplam 1.9 milyar lira.
■ Suriyeli sığınmacılar için toplam 50 milyar dolar (1 trilyon 550 milyar TL) harcandı.
■ Uzay yolculuğu için yaklaşık 55 milyon dolar (1.7 milyar lira) harcandı.
■ İşverene SGK desteği olarak 81.6 milyar TL’lik kaynak aktarıldı.
Bütçeden SGK’ya 850 milyar lira gitti
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) verilerine göre, 2023’ün Ocak-Aralık döneminde bütçeden SGK’ya 850 milyar TL aktarıldı. Bütçeden SGK’ya destek 2022’de 389 milyar liraydı. Seçim için EYT’lilere emeklilik hakkı verilince SGK’nın bütçeye yükü de ikiye katlandı. 2023 yılı Ocak-Kasım itibarıyla SGK 1.3 trilyon prim topladı, 1 trilyon 276 milyar TL emekli aylığı ödedi. Ayrıca sağlık harcaması 495 milyar lira oldu. Gelirleri 1 trilyon 966 milyar, giderleri 2 trilyon 7 milyar olan SGK, 2023’ün 11 ayında sadece 41.5 milyar TL açık verdi.
